ตะขาบ
เมื่อโดนสัตว์พิษพวกนี้กัด สิ่งที่พอจะทำได้คือ* ดูลักษณะชนิดแผล ถ้าเป็นตะขาบ ความห่างของเขี้ยวจะตามขนาดตัว โดยทั่วไปตั้งแต่ 1 มม ถึง 5 มม ถ้าตัวใหญ่ พิษเยอะ อาการมาก แต่ไม่มีการฝังเหล็กในอะไรไว้
* บางครั้งก่อนพบแพทย์ บีบเอาเลือดและพิษออกเท่าที่จะทำได้
* แพทย์อาจพิจารณาฉีดยาเช่น ยาชาเข้าที่แผล เพราะอาการจะปวดมาก และอาจมีบวมอักเสบอยู่หลายวัน
ตะขาบกัด
พิษ ของตะขาบบางสายพันธุ์พบมี 5-hydroxytryptamine เป็นส่วนประกอบ นอกจากพิษแล้ว ตะขาบบางพันธุ์ยังสามารถหลั่งสารเพื่อใช้ในการป้องกันตัวออกจากต่อมซึ่งอยู่ข้างลำตัว แต่สารเหล่านี้ไม่เป็นอันตรายต่อคน อวัยวะที่ใช้ในการกัดของตะขาบถูกดัดแปลงมาจากขาคู่หน้า จนถึงปัจจุบันมีรายงานผู้ป่วยที่ถูกตะขาบกัดจนเสียชีวิตเพียงรายเดียวซึ่ง ผู้ป่วยเป็นเด็กชาวฟิลิปปินส์อายุ 7 ปี ถูกตะขาบพันธุ์ที่มีขนาดใหญ่ (ยาวถึง 23 ซม.) กัด
อาการที่อาจพบได้แก่ ปวด บวม แดง ต่อมน้ำเหลืองบริเวณใกล้เคียงโตและกดเจ็บ อาจพบอาการปวดศีรษะ ใจสั่น คลื่นไส้ อาเจียนบริเวณที่ถูกกัดอาจบวม แดง อาจมีเนื้อตายจำกัดอยู่เฉพาะที่ ต่อมน้ำเหลืองบริเวณใกล้เคียงโต กดเจ็บการ
ปฐมพยาบาลเบื้องต้นโดยการประคบด้วยน้ำแข็งบริเวณที่ถูกกัดอาจช่วยประทัง อาการปวดได้
แต่บางคนกลับพบว่าการประคบด้วยความร้อนก็สามารถช่วยได้เช่นเดียวกันทั่วไปแล้ว ให้การรักษาแบบประคับประคองก็เพียงพอ ได้แก่
-ลด ความเจ็บปวด อาจใช้ยาแก้ปวดตามความจำเป็น โดยยาที่แนะนำให้ใช้ คือ Paracetamol ยากลุ่ม NSAIDs เช่น ibuprofen,
indomethacin และ pyroxicam หรืออาจใช้ยาชาเฉพาะที่บริเวณรอบตำแหน่งที่ถูกกัด
-ฉีดวัคซีนป้องกันบาดทะยัก
-ตรวจ หาอาการและอาการแสดงของการติดเชื้อของแผลที่อาจเกิดตามมา ในกรณีที่มีเนื้อตายร่วมด้วย การรักษาโดยการทำแผลเพียงอย่างเดียวมักได้ผลดี
แก้พิษตะขาบและแมลงป่องกัด ใช้พริกขี้หนูแห้งตำให้ละเอียดแล้วผสมกับน้ำมะนาว ทาแผลที่ถูกพิษตะขาบหรือแมงป่อง จะทำให้หายปวด ยางมะละกอแก่พิษตะขาบกัดแมลงสัตว์กัดต่อยได้
แมงป่อง (Scorpion) ไม่จัดอยู่ในกลุ่มแมลงพาหะนำโรคสู่คน แต่สามารถทำให้เกิดการบาดเจ็บต่อร่างกายจากน้ำพิษซึ่งอาจทำให้เกิดอาการ รุนแรงถึงขั้นเสียชีวิต แมงป่อง(Scorpion) เป็นสัตว์ที่จัดอยู่ใน Class Arachnida, Order Scorpiones มีรูปร่างคล้ายปู ลำตัวยาวเป็นปล้อง ๆ ประมาณ 2-10 เซนติเมตร มีก้ามคล้ายก้ามปู 1 คู่ และลำตัวติดกัน มีขาเป็นปล้อง ๆ 4 คู่ติดอยู่ ท้องยาวออกไปเป็นหาง มี 5 ปล้อง ที่ปลายหางมีอวัยวะสำหรับต่อย (Stinger) แมงป่องชอบออกหากินในเวลากลางคืน เวลากลางวันมักจะหลบซ่อนตัวอยู่ใต้โพรงก้อนหิน ใต้กองไม้ ท่อนไม้ กองกระดาน ใต้ใบไม้ ตามรอยแตกใต้พื้นบ้านที่มีความชื้น การถูกแมงป่องต่อยมักถูกต่อยโดยบังเอิญหากถูกรบกวน ทั้งในบริเวณบ้านหรือนอกบ้าน ผู้ที่ถูกต่อยจะมีอาการไม่เหมือนกัน ขึ้นอยู่กับพันธุ์ของแมงป่อง จำนวนน้ำพิษ บางรายอาจมีอาการเจ็บเพียงเล็กน้อย บางรายอาจมีอาการมากจนถึงขั้นเป็นอันตราย พิษของแมงป่องมีพิษต่อระบบประสาท (Neurotoxin) ส่วนน้อยมีพิษต่อระบบโลหิต (Haematotoxin) รายที่ถูกต่อยรอยแผลจะมีลักษณะคล้ายเข็มแทงรูเดียว บางครั้งอาจเป็นรอยไหม้ รายที่แพ้พิษจะมีอาการปวดมาก จำเป็นต้องนำผู้ป่วยส่งโรงพยาบาลทันที การใช้น้ำแข็งปะคบหรือวางบนตำแหน่งที่ถูกแมงป่องต่อย จะบรรเทาอาการปวดที่เกิดจากพิษแมงป่องต่อยได้มาก รายที่มีอาการรุนแรง จะรู้สึกปวดทันที กล้ามเนื้อกระตุก อาเจียน ชัก น้ำลายฟูมปาก กระหายน้ำมาก ตัวเขียว การหายใจล้มเหลว อย่างไรก็ตามแมงป่องในบ้านเรา มีพิษน้อยกว่าชนิดที่พบในสหรัฐอเมริกา, อาฟริกาตอนเหนือ และแถบประเทศในยุโรปตอนใต้ พันธุ์ที่มีพิษมากได้แก่ Centruroides, Tityus, Androctonus, Buthus, Buthotus, Leiurus และ Parabuthus ทั้งหมดอยู่ใน Family Buthidae ชนิดแมงป่องที่พบในบ้านเราคือ Keterometrus longimanus พบบ่อยทางภาคเหนือ
ตะขาบและแมลงป่องกัด ใช้พริกขี้หนูแห้งตำให้ละเอียดแล้วผสมกับน้ำมะนาว ทาแผลที่ถูกพิษตะขาบหรือแมงป่องจะทำให้หายปวด